ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତିରୋପଣ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଚିକିତ୍ସା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ବଡ଼ ଚମତ୍କାରିତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଅଟେ, ଯାହା ବିଶ୍ୱରେ ବିଭିନ୍ନ ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ଦୀର୍ଘାୟୁ କରିବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନର ବିକାଶ ଘଟାଉଛି । ମିଳିତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତରେ ୧୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଅଙ୍ଗ ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ୫ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅଙ୍ଗର ଅକାମୀ ଓ ଅଙ୍ଗ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉ ନଥିବା ହେତୁ ପ୍ରାଣ ହରାଉଛନ୍ତି ବୋଲି ବିଆର୍ ଲାଇଫ୍ କଳିଙ୍ଗ ହସ୍ପିଟାଲ୍ର ବରିଷ୍ଠ ବିଶେଷଜ୍ଞ ୟୁରୋଲୋଜି ଓ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ ସର୍ଜନ ଡା. ବିଶ୍ୱଜିତ ନନ୍ଦ କହିଛନ୍ତି ।
ଏଠାରେ ପ୍ରତିରୋପିତ ହେବାକୁ ଥିବା ଅଙ୍ଗ ସଂଖ୍ୟା ଓ ଉପଲବ୍ଧ ଥିବା ଅଙ୍ଗ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରେ ପରିଷ୍କାର ଭାବେ ଏକ ବୃହତ ବ୍ୟବଧାନ ରହିଛି । ଅଙ୍ଗଦାନ ଓ ପ୍ରତିରୋପଣ ନିମନ୍ତେ ଜ୍ଞାନ ଓ ସଚେତନତାର ଅଭାବ ଏବଂ ଅଙ୍ଗଦାନ କିପରି ପରିବାରରେ ଲୋକମାନଙ୍କ ତଥା ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରେ ଏହାର ଜ୍ଞାନର ଅଭାବ ହେତୁ ଭାରତରେ ଶବ (ମୃତଦେହ) ଦାନ ଏକ ବୃହତ ସମସ୍ୟା ଭାବେ ରହିଆସିଛି । ଅନେକ ସମୟରେ ମସ୍ତିଷ୍କର ଅକାମୀ ସବୁବେଳେ କୋମାର ଧାରଣା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ଏବଂ ପରିବାର ଲୋକେ ରୋଗୀ ବଞ୍ôଚବାର ଅଶା ରଖିଥାଆନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଅଙ୍ଗମାନେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମସ୍ତିଷ୍କର ଅକାମୀ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନୀୟତ ଅଟେ । ଏହା ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ, ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଧର୍ମୀୟ ବିଶ୍ୱାସ ମୃଦଦେହକୁ ଅଙ୍ଗଦାନ ନିମନ୍ତେ ଦେବା ପାଇଁ ପରିବାର ଲୋକଙ୍କୁ ଚିନ୍ତାରେ ପକାଇଦେଇଥାଏ ।
ପ୍ରତିରୋପଣ କେନ୍ଦ୍ର ସହିତ ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ଓ ପ୍ରତିରୋପଣ ସହଯୋଗକାରୀଙ୍କ ଅଭାବ ହେତୁ ଶବଦାନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ବ୍ୟାଘାତ ହେଉଛି । ଭାରତରରେ ସମସ୍ତ ଡାକ୍ତରଖାନାମାନଙ୍କର ନିୟମ ନାହିଁ ଯେ, ସେମାନେ ରୋଗୀର ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ମୃତ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିପାରିବେ ଏବଂ ସେମାନେ ଅଙ୍ଗଦାନ ଓ ପ୍ରତିରୋପଣ ସହ ଜଡ଼ିତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପ୍ରତି ସଚେତନ ନୁହନ୍ତି ବୋଲି ବିଶ୍ୱଜିତ ନନ୍ଦ କହିଛନ୍ତି ।
ଭାରତର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାର ଡିରେକ୍ଟରେଟ୍ ଜେନେରୋଲ୍ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି, ୨୦୦,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଯକୃତ ଜନୀତ ରୋଗ ହେତୁ ଏବଂ ୫୦,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ହୃଦ୍ରୋଗ ହେତୁ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥାଆନ୍ତି । ୧୫୦,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ବୃକକ୍ ପ୍ରତିରୋପଣ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବାବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୫,୦୦୦ ଅଙ୍ଗ ପାଉଛନ୍ତି । ଭାରତରେ ୧୨୦ କୋଟି ଲୋକ ଥାଇ ପ୍ରତି ମିଲିଅନ୍ ଲୋକସଂଖ୍ୟା (ପିଏମ୍ପି) ରେ ୦.୩୪ ଅଙ୍ଗଦାନ କରୁଛନ୍ତି । ଏହା ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ପ୍ରତିରୋପଣ ହେବାକୁ ଥିବା ସଂଖ୍ୟା ଅନୁପାତରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ କମ୍ । ୟୁଏସ୍ଏମ ସ୍ପେନ୍, ଜର୍ମାନୀ ଓ ନେଦର୍ଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଭଳି ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଦାନକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ‘ଫ୍ୟାଲିମି କନ୍ସେଣ୍ଟ’ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି, ଯେଉଁଠାରେ ଲୋକମାନେ ଅଙ୍ଗଦାତା ଭାବେ ପରିଚୟ ପାଇଥାଅନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାରର ମୃତଦେହଗୁଡ଼ିକୁ ଅଙ୍ଗଦାନ ନିମନ୍ତେ ନିଆଯାଇଥାଏ ।
ଭାରତୀୟମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅଙ୍ଗଦାନ କରି ଦେଶର ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ, ବିଶ୍ୱାସସ ଓ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ୱର ଉଠାଇବା ଉଚିତ୍ । ଅଙ୍ଗଦାନ ହେଉଛି ଏପରି ଏକ ମୂଲ୍ୟବାନ ପଦକ୍ଷେପ, ଯାହା ଅନେକଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିପାରେ । ହୃତ୍ପିଣଣ୍ଡ, ପାନ୍କ୍ରିୟାଜ୍, ଯକୃତ, ବୃକକ୍ ଓ ଫୁସ୍ଫୁସ୍ ପରି ଅଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକୁ ଅଙ୍ଗ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଠାରେ ପ୍ରତିରୋପଣ କରାଯାଇପାରିବ । ବୟସ, ଜାତି, ଧର୍ମ ଓ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ଅଙ୍ଗଦାନ କରିପାରିବେ । ଅଙ୍ଗଦାନ କରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ୮ ଜଣଙ୍କର ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିପାରିବେ ଏବଂ ଟିସୁ ଦାନ କରି ୫୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରିବେ ।
ଅଙ୍ଗଦାନ ହେଉଛି ଏକ ଜୀବନ ଦାନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ଅଙ୍ଗଦାନ ନିମନ୍ତେ ମନସ୍ଥ କରିବା କାହା ଜୀବନକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିନଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହାର ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଥାଏ ଯେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଗୋଟିଏ ଅଙ୍ଗ ନିମନ୍ତେ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି । ଜଣେ ନିଶ୍ଚତ ଭାବେ ନଜର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଅନ୍ୟର ଜୀବନ ବଞ୍ଚାଇବା ବିଷୟରେ ଭାବିବା ଉଚିତ । ଏହା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁବେଳେ ଏକ ସର୍ବବୃହତ ଉପହାର ହୋଇପାରିବ ।
Comments are closed.